Skuteczność aplikacji goodsleeper.pl

Kto prowadził badanie?

Nad przebiegiem badania czuwali naukowcy – specjaliści od zaburzeń snu (dr Małgorzata Fornal-Pawłowska i dr Michał Skalski) oraz Błażej Mroziński, ekspert analizy danych z Uniwersytetu SWPS. To tam zostało przeprowadzone badanie, po uzyskaniu zgody Komisji Bioetycznej tej uczelni. Wyniki badania były prezentowane podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna. Psychoterapia nie tylko indywidualna”, w trakcie sesji „Zastosowanie nowych technologii w terapii poznawczo-behawioralnej”.

Kim byli nasi badani i jak dotychczas radzili sobie z problemami ze snem?

Rekrutacja do badania odbywała się online i trwała od listopada 2020 roku do kwietnia 2021. Wykorzystano dwa kanały pozyskania chętnych do udziału w badaniu.

Pierwszym z nich była wewnętrzna platforma akademicka Uniwersytetu SWPS. Za jej pośrednictwem poproszono studentów tej uczelni o wypełnienie ankiet dotyczących snu. Tych, których odpowiedzi sugerowały objawy bezsenności, zaproszono do udziału w kolejnym etapie badania.  

Równolegle prowadzono rekrutację za pomocą kampanii w mediach społecznościowych (drugi kanał). Zachęcano w niej osoby, które cierpią na trudności w zasypianiu czy długie przebudzenia w nocy lub nad ranem do wzięcia udziału w badaniu nad skutecznością cyfrowego programu do poprawy snu. Osoby, które wyraziły zgodę na udział, wypełniały online te same ankiety, co studenci. 

W ten sposób udało się zebrać grupę 284 osób (w tym 129 studentów), które przeszły całe badanie. Wszyscy potwierdzili problemy ze snem, a 87% z nich odczuwało wpływ tych trudności na funkcjonowanie w ciągu dnia. U 137 objawy bezsenności utrzymywały się co najmniej od roku. Grupa z rekrutacji pozastudenckiej, licząca 155 osób była starsza. Średni wiek w tej grupie wyniósł 38,8 +/- 11 lat, a średni wiek studentów to 28,9 +/- 9,5 lat. 

Zdecydowaną większość badanej grupy stanowiły kobiety (235 osoby). Z badań populacyjnych wiemy, że rzeczywiście częściej niż mężczyźni cierpią na to zaburzenie snu, jednak dysproporcja między płciami w tym zakresie nie jest aż tak duża.  Mężczyzn ten problem również często dotyka. Czyżby kobiety chętniej szukały pomocy z powodu bezsenności lub były bardziej otwarte na udział w takich badaniach?

Badanych zapytano także o to, jak dotychczas radzili sobie z problemami ze snem. Pojawiło się sporo odpowiedzi dotyczących leków (leki nie są zalecane jako główna metoda na bezsenność) – 37,2% badanych potwierdziło, że przyjmowali preparaty nasenne dostępne bez recepty, a 28%, że przyjmowało leki nasenne wydawane na receptę. W badanej grupie 24,1% było u psychiatry z powodu bezsenności, a tylko 16,3% chodziło na psychoterapię z tego powodu.

Na czym polegało  badanie?

Po wypełnieniu ankiet wstępnych i zakwalifikowaniu do udziału w badaniu, uczestnicy byli losowo dzielni na dwie grupy – terapeutyczną i kontrolną. Pierwsza grupa otrzymywała dostęp do aplikacji zwierającej program Terapia Bezsenności – złożony z 6 cotygodniowych sesji poświęconych technikom terapii poznawczo-behawioralnej bezsenności. Druga grupa (kontrolna) była poproszona o prowadzenie w tym czasie dziennika snu w aplikacji, a dostęp do programu otrzymywała dopiero po 5 tygodniach. 

Zastosowana procedura losowego przydziału na grupy nazywa się randomizacją i jest powszechnie stosowana w badaniach naukowych nad skutecznością leczenia. Dzięki niej można ocenić czy obserwowane na koniec badania zmiany są wynikiem zastosowanej interwencji terapeutycznej, której zostali poddani badani, a nie innych czynników (np. upływu czasu). Jeśli w grupie kontrolnej nie zajdzie zmiana w zakresie objawów bezsenności, a nastąpi ona w grupie terapeutycznej możemy wnioskować, że to aplikacja pomogła.  

Przez cały okres badania uczestnicy prowadzili cyfrowy dziennik snu opisując w nim jak spali minionej nocy, a po 6 tygodniach ponownie wypełniali ankiety, które uzupełniali na początku badania.

Jakie uzyskaliśmy wyniki?

Dane z dzienniczka snu prowadzonego w obu grupach w pierwszym tygodniu badania potwierdziły występowanie objawów bezsenności wśród badanych – trudności w zasypianiu oraz przedłużające się wybudzenia ze snu. Średni czas zasypiania w całej badanej grupie wynosił  ponad 40 minut, a średni czas przebudzeń w nocy lub nad ranem też około 40 minut. W grupie z rekrutacji pozastudenckiej objawy bezsenności były bardziej nasilone niż u studentów. Średnio spędzali oni w nocy bez snu 103,4 minuty.

Jak zmieniał się sen badanych w kolejnych tygodniach? W grupie kontrolnej (prowadzącej tylko dziennik snu) parametry snu utrzymywały się na podobnym poziomie. W grupie, która stosowała aplikację Terapia Bezsenności, z tygodnia na tydzień było widać stopniową poprawę snu.W ostatnim tygodniu objawy bezsenności zmniejszyły się w niej o 50%. Średni czas zasypiania mierzony dziennikiem snu skrócił się z 42,1 do 22,3 minut, a średni czas przebudzeń z 46 do 20 minut.

Znalazło to potwierdzenie w istotnym zmniejszeniu punktów uzyskanych na koniec badania w Ateńskiej Skali Bezsenności. Wynik powyżej 7 punktów w tej skali sugeruje występowanie bezsenności jako zaburzenia snu. W grupie kontrolnej wynik ten  nie zmienił się istotnie – początkowo było to 12 punktów, po 6 tygodniach 10,5 punktów. W grupie stosującej aplikację obserwowaliśmy zaś istotny spadek wyników w Ateńskiej Skali Bezsenności – z 12,3 punktów do 5,2 punktów. Badani z tej grupy zgłaszali też lepszą jakość i wydajność snu oraz samopoczucie w ciągu dnia.

Aż 81% badanych oceniło korzystanie z aplikacji Terapia Bezsenności jako pomocne i bardzo pomocne w poprawie ich snu.  Jest to dla nas imponująca informacja zwrotna dotycząca przydatności aplikacji w walce z bezsennością. Tylko 8 osób zgłosiło, że w związku z korzystaniem z cyfrowego programu nie obserwowali u siebie żadnej poprawy snu. 

Poprawa snu wśród osób stosujących aplikację była widoczna zarówno w grupie studentów, jak i w grupie rekrutowanej do badania poprzez media społecznościowe. W grupie z rekrutacji pozastudenckiej była ona bardziej widoczna, bo wyjściowo ich objawy były bardziej nasilone niż u studentów. Poniższe wykresy ilustrują uzyskane zmiany, z podziałem na grupę studentów i niestudentów. Niebieską linią przedstawiono wyniki grupy stosującej aplikację, a żółtą wyniki grupy kontrolnej (prowadzącej tylko dziennik snu). Na wykresach kołowych widać o ile bardziej efektywny był sen, w grupie, która przeszła aplikację.

GRUPA Z REKRUTACJI POZASTUDENCKIEJ (155 osób)

STUDENCI (129 osób)

Wnioski

Wyniki przeprowadzonego badania są bardzo obiecujące. Pokazują, że aplikacja Terapia Bezsenności pomaga w istotnym stopniu zmniejszyć problemy ze snem – skrócić zasypianie oraz przebudzenia w trakcie snu. I co więcej, badani sami oceniali, że było to dla nich pomocne w poprawie snu. W badaniu aplikacja była stosowana samodzielnie. Przypominamy jednak, że można ją łączyć także z tradycyjną opieką pod okiem specjalisty. Służą temu cotygodniowe raporty dotyczące snu i zaleceń, które można pobrać i pokazać lekarzowi lub psychoterapeucie. 

Aplikacja Terapia Bezsenności należy do nurtu terapii cyfrowych. Zajmują one istotne miejsce w medycynie snu, dzięki wielu badaniom, w których wykazało, że w taki sposób także można pomagać osobom dotkniętym zaburzeniami snu. Umożliwić im dostęp do metod o potwierdzonej skuteczności, takich jak  poznawczo-behawioralna terapia bezsenności. Więcej na ten temat pisaliśmy w naszym artykule: APLIKACJE DO POPRAWY SNU A TRADYCYJNE LECZENIE BEZSENNOŚCI.