Na czym polega leczenie zaburzeń snu i do jakiego specjalisty się udać?

Rodzaje zaburzeń snu 

W najnowszych klasyfikacjach problemów zdrowotnych wyodrębnia się sześć grup zaburzeń snu: 

• Bezsenność 
• Zaburzenia snu wynikające z zaburzeń oddychania w trakcie snu
• Hipersomnie (czyli zaburzenia, w których głównym objawem jest nadmierną senność)
• Zaburzenia okołodobowego rytmu snu i czuwania 
• Parasomnie (czyli nietypowe zachowania, zjawiska w trakcie snu)
• Zaburzenia ruchowe podczas snu 

Aby je rozpoznać muszą być spełnione określone kryteria.  Opisaliśmy je w naszym artykule pt. Rodzaje zaburzeń snu – główne objawy i wskazania do leczenia.

Co ciekawe, przy wielu zaburzeniach snu podstawą leczenia są interwencje niefarmakologiczne, a nie leki. Ponieważ nasz sen jest mocno związany z naszymi zachowaniami, pierwszym krokiem w terapii jest praca w tym obszarze – nad naszymi nawykami. Bardzo ważne są dobrane do danej osoby odpowiednie pory snu i pory aktywności oraz określone zachowania w przypadku, gdy pojawia się gorszy sen.

Leczenie bezsenności

W przypadku bezsenności główną metodą leczenia jest poznawczo-behawioralna terapia bezsenności (CBT-I). Specjalne wytyczne opracowane przez ekspertów medycyny snu na całym świecie wskazują, że to od niej powinno się zaczynać leczenie. Jest to terapia bardzo skuteczna, ważniejsza od leków, bo ma bardziej długotrwałe efekty działania oraz jest bezpieczniejsza. Nie niesie ryzyka efektów ubocznych, które pojawia się w przypadku farmakoterapii. CBT-I jest terapią krótkoterminową – składa się z 4-8 sesji, podczas których wprowadza się określone zachowania służące poprawie snu i strategie radzenia sobie w przypadku bezsennej nocy. Jest ona oferowana przez specjalistyczne poradnie leczenia zaburzeń snu lub terapeutów przeszkolonych w CBT-I. Może być również z powodzeniem wprowadzana przy użyciu narzędzi samopomocowych – poradników opisujących techniki CBT-I lub medycznych aplikacji cyfrowych, które odtwarzają sesje tej terapii (takich jak goodsleeper.pl).  O tej metodzie pisaliśmy szczegółowo tutaj https://goodsleeper.pl/terapia-poznawczo-behawioralna-poznaj-skuteczne-metody-i-techniki

Jeśli bezsenność towarzyszy innym chorobom, to oczywiście konieczne jest ich leczenie. W zależności od występujących objawów, lekarz pierwszego kontaktu może skierować nas do odpowiedniego specjalisty. Przewlekła bezsenność często wiąże się problemami natury emocjonalnej. Występuje u osób z depresją, zaburzeniami lękowymi, po traumatycznych wydarzeniach czy w okresie utrzymującego się stresu. W takim przypadku specjalistą, który będzie w stanie najlepiej pomóc jest lekarz psychiatra lub psychoterapeuta. Psychiatra oceni nasz stan psychiczny i jeśli będzie to wskazane, zleci odpowiedni leczenie. Psychoterapeuta pomoże nam lepiej radzić sobie z problemami i emocjami, które przeżywamy. 

Warto wiedzieć, że w przypadku osób, które cierpią na inne choroby oraz mają bezsenność CBT-I również okazuje się pomocne. Na przykład, w wielu badaniach wykazano, że jeśli u osób które cierpią i na depresję i na bezsenność, do leczenia przeciwdepresyjnego doda się CBT-I, to wpływa to korzystnie nie tylko na sen, ale też na objawy depresyjne. 

Leczenie nadmiernej senności i nietypowych zachowań w trakcie snu

W przypadku występowania zaburzeń oddychania w trakcie snu ścieżka postępowania jest następująca. Najpierw trzeba zdiagnozować co jest przyczyną tych objawów w nocy, z jakiego rodzaju zaburzeniami oddychania mamy do czynienia. Specjalistą, który będzie w stanie to ocenić jest pulmonolog lub laryngolog. Przy podejrzeniu bezdechów w trakcie snu należy wykonać specjalistyczne badanie, które pokaże stopień nasilenia problemu. Oferują je specjalistyczne poradnie leczenia bezdechów. 

Hipersomnie oraz parasomnie są zaburzeniami snu leczonymi przez specjalistów medycyny snu – zwykle są to psychiatrzy lub neurolodzy. Znajdziemy ich w poradniach leczenia zaburzeń snu. Niestety takich poradni w Polsce jest niewiele i może okazać się, że na wizytę będziemy musieli poczekać. Przy niektórych parasomniach może być konieczne badanie neurologiczne, na przykład pod kątem wykluczenia napadów padaczkowych w nocy.  To, co warto zrobić na początek, to udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Nie tylko pokieruje on nas do odpowiedniego specjalisty, ale także zleci podstawowe badania w celu oceny naszego ogólnego stanu zdrowia. Przy objawach bezsenności czy nadmiernej senności dobrze jest zrobić badanie pod kątem chorób tarczycy, gdyż przy nich problemy ze snem są częstym objawem. Zespół niespokojnych nóg może być wynikiem niedoborów żelaza i tu badanie krwi z oznaczeniem poziomu ferrytyny będzie bardzo wskazane.  

Czy wiesz, że? 

Goodsleeper to aplikacja zawierająca program do terapii bezsenności. Odtwarza cyfrowo główną metodę leczenia tego zaburzenia snu – terapię poznawczo-behawioralną bezsenności. Dzięki cotygodniowym sesjom i narzędziom do codziennego stosowania, pozwala wprowadzić zdrowe nawyki dotyczące snu, a także skuteczne techniki reagowania w przypadku gorszej nocy. Uczy w jaki sposób działać, aby sen się pogłębiał oraz jak poprawić swoje samopoczucie w ciągu dnia.