Zaburzenia snu charakterystyczne dla kobiet

Dorośli potrzebują przeciętnie 7-9 godzin snu, natomiast przeciętna kobieta śpi około 8,5 godzin dziennie. Według badań kobiety śpią odrobinę dłużej od mężczyzn (ok. 10 min) w przeciągu całej doby. Jednak sytuacja socjoekonomiczna wielu kobiet, a więc płatna i bezpłatna praca, opieka nad dziećmi czy niższe płace, powodują, że mają trudności z odpoczynkiem w postaci całonocnego 8-godzinnego snu. Nawet, jeśli kobiety śpią odpowiednio długo, jakość ich snu jest często niewystarczająca, aby pozwolić na regenerację.

Bezsenność

Istnieje 40% większe prawdopodobieństwo wystąpienia bezsenności u kobiet. Przyczyn jest wiele, na przykład kwestie hormonalne – prawdopodobieństwo bezsenności wzrasta znacznie z wiekiem, zwłaszcza w okolicach menopauzy. Bezsenność może się też nasilać przed i w trakcie miesiączki, zwłaszcza, jeśli osoba cierpi na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS).Bezsenność może wynikać też z zaburzeń psychicznych – kobiety częściej cierpią na depresję oraz zaburzenia lękowe, które mogą mieć znaczący wpływ na jakość snu.

Zespół niespokojnych nóg i okresowe ruchy kończyn podczas snu

Zespół niespokojnych nóg polega na przymusowym wykonywaniu ruchów nogami podczas spania. Ryzyko tej dolegliwości wzrasta wraz z wiekiem i występuje częściej u kobiet, zwłaszcza po kilku porodach. Kobiety częściej też cierpią na niedobór żelaza, który przyczynia się do zespołu niespokojnych nóg. To zaburzenie może występować razem z okresowymi ruchami kończyn podczas snu (także: okresowe ruchy kończyn we śnie, mioklonie nocne) – skurczami nóg w trakcie zasypiania lub snu.

Problemy ze snem związane z przewlekłym bólem

Ból jest mocno związany z brakiem snu. Kiedy coś nas boli, trudno przyjąć wygodną pozycję i się zrelaksować, a jej zmiana w nocy może skutkować falą bólu i nieprzyjemną pobudką. Bezsenność i inne zaburzenia snu to stały towarzysz przewlekłego bólu, a więc fibromialgii czy migren. I chociaż każdy może zmagać się z tymi schorzeniami i chronicznym bólem, kobiety są statystycznie bardziej podatne na schorzenia z nim związane.

Zespół nocnego jedzenia

Zespół nocnego jedzenia (ang. night eating syndrome – NES lub sleep-related eating disorder – SRED) ma wiele nazw: zespół nocnego objadania się, syndrom jedzenia nocnego, zespół odżywiania nocnego oraz zaburzenia odżywiania związane ze snem. To zaburzenie na pograniczu odżywiania i snu, chociaż nie posiada swojej oficjalnej klasyfikacji jako jednostka chorobowa w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. Niemniej, jest złożonym problemem, w którym osoba objada się podczas kolacji, co powoduje problemy z zaśnięciem, a w nocy budzi się, aby ponownie coś zjeść.

Co istotne, w tej sytuacji podczas kolacji spożywa się około 25% dziennego zapotrzebowania kalorycznego, bo to wtedy czuje się największe łaknienie (hiperfagia). I odwrotnie – rano i w ciągu dnia przeważa brak apetytu. Rozstrojony metabolizm i bezsenność to znak, że należy sięgnąć po profesjonalną pomoc. Niestety, ale prawdopodobieństwo wystąpienia tego zaburzenia u kobiet jest większe.

Bezdech senny

Co prawda bezdech senny występuje częściej u mężczyzn, ale jego ryzyko znacznie wzrasta u kobiet po 50. roku życia, dlatego warto o tym pamiętać i mieć na uwadze. Jest to prawdopodobnie związane z przybraniem masy ciała, które może wystąpić przy menopauzie oraz niższymi poziomami progesteronu, co może powodować zatrzymywanie wody w organizmie, wahania nastroju oraz, właśnie, zaburzenia snu. Pamiętaj, że bezdech senny to poważne zaburzenie snu i nie należy go lekceważyć!

Powody zaburzeń snu u kobiet

Kobiety statystycznie częściej cierpią na zaburzenia snu, częściej też zmagają się z pewnymi konkretnymi zaburzeniami, jak bezsenność czy zespół niespokojnych nóg.

Hormony oraz takie procesy, jak miesiączka, owulacja, menopauza, ciąża i połóg mają ogromny wpływ na jakość snu i potencjalne z nim problemy (patrz niżej).

Kobieta w społeczeństwie

Równie istotne są czynniki społeczne i ekonomiczne, a więc pozycja kobiet w społeczeństwie. Kobiety częściej wykonują bezpłatną pracę, taką jak zajmowanie się domem, dziećmi i starszymi członkami rodziny, co powoduje przemęczenie, stres i brak odpoczynku. Jest bardziej prawdopodobne, że to kobieta wstaje w nocy, aby doglądać dziecka lub pomóc osobie starszej, co powoduje przerwy w śnie lub całkowite rozbudzenie. Caroline Criado Perez w Niewidzialnych kobietach wskazuje też nieprzyjazną kobietom infrastrukturę miejską, która przekłada się na dłuższy czas w transporcie, aby odebrać dzieci ze szkoły, zawieźć je na zajęcia czy zrobić zakupy. Bycie w ciągłym biegu również przyczynia się do większego zmęczenia, a taki napięty plan sprawia, że kobiety preferują “wciśnięcie” krótkich drzemek w ciągu dnia. A to skutkuje gorszym spaniem w ciągu nocy.

Sen a cykl życia kobiety

Biologiczne różnice między kobietą a mężczyzną wyjaśniają pewne różnice w spaniu. Jak już wspomnieliśmy, kobiety mają większe zapotrzebowanie na sen, jednak z reguły dłużej zasypiają, a ich sen jest słabej jakości. Zmienia się to w ciągu cyklu menstruacyjnego, wraz ze zmianami hormonalnymi.

Dojrzewanie

Różnice w śnie między kobietą a mężczyzną zaczynają pojawiać się w okresie dojrzewania. Uczennice rzadziej od chłopców przesypiają rekomendowane 8 godzin. Częściej występuje u nich depresja. W tym okresie pojawia się miesiączka, a wraz z nią – zespół napięcia przedmiesiączkowego, wahania nastroju, pogłębienie uczuć depresyjnych, skurcze, bóle głowy, nudności, opuchlizna – to wszystko może powodować zaburzenia snu w okresie przed i w trakcie menstruacji.

Dorosłość

Problemy ze snem to także częsty towarzysz ciąży. Mogą się pojawić zwłaszcza w trzecim trymestrze. Zaburzenia mogą utrzymywać się także w połogu, kiedy następują zmiany hormonalne, a matce towarzyszy wyczerpanie porodem i opieką nad noworodkiem. Nagły spadek progesteronu po porodzie może wywołać depresję poporodową, co również wiąże się z problemami ze snem.

Menopauza

Jak już wspomnieliśmy, zmiany zachodzące w ciele podczas menopauzy, takie jak zmiany hormonalne, mogą powodować gorszy sen. Wiele objawów menopauzy – jak fale gorąca czy nocne poty – może utrudniać odpowiedni odpoczynek.W tym okresie życia, zaburzenia snu często współistnieją z takimi zaburzeniami psychicznymi, jak depresja czy zaburzenia lękowe.

Na koniec

I choć wszystko to nie brzmi zbyt optymistycznie, na koniec mamy dobrą wiadomość. Zaburzenia snu, czy to u kobiet, czy u mężczyzn, da się skutecznie leczyć. W przypadku bezsenności, główną zalecaną metodą jest terapia poznawczo-behawioralna tego zaburzenia snu. Sprawdza się ona u osób w różnym wieku i stanie zdrowia, niezależnie od płci. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat tej terapii zajrzyj do naszego poradnika lub zarejestruj w naszym programie goodsleeper, który pomaga krok po kroku wprowadzić główne metody stosowane w leczeniu bezsenności.